Foto Magazin Edition – Portfolio Publication

Portfolio Published in XL Foto Magazin Edtion: Der Mensch in der Mega-City

Die moderne Metropolis hat die Straße zur anonymen Transitzone degradiert. Der Mensch hetzt hier wie ferngesteuert durch den Korridor mächtiger Monomental- bauten, deren Betonfinger ambitioniert in höhere Sphären streben. Doch je mehr Passanten durch das Geflecht der Straßen wuseln, desto mehr verliert sich der Einzelne in der bewegten Masse. Die hastigen Blicke der Bürger erscheinen bei der Begegnung entrückt, wenn sie nicht ohnehin gänzlich in der Welt auf ihren Smartphone-Screens versinken. Licht, Wind und Wetter bahnen sich derweil Schleusen durch die Geographie des Stadt- rasters zu den Menschen am Pflasterstrand. Je größer die Stadt, desto schneller scheint das Tempo, mit dem diese dort durch die Straßen hetzen. Neben den endlosen Autokolonnen belebt sich die Bühne einer nur scheinbar inhaltsleeren Inszenierung. Aus dem gemütlichen Spaziergänger des 19. Jahrhunderts ist ein Dauerläufer geworden. Begegnungen dauern jetzt oft Sekundenbruchteile und nur Mikro-Gesten und hastige Blicke lassen auf eine Reaktion beim Kreuzen individueller Wegstrecken schließen. Bas Losekoot sucht genau diese flüchtigen Mikro-Momente, wenn er seine Kamera an exponierten Stellen der Stadt platziert und wartet. Den Holländer interessiert bei seinem Projekt „In Company of Strangers“, wie sich die Populationsdichte auf das Verhalten der Passanten in einigen der dichtest besiedelten Großstadtregionen der Erde auswirkt. Seit 2011 hat der Fotokünstler in acht Mega-Citys mit annähernd 20 Millionen Einwohnern das Individuum im öffentlichen Raum be- obachtet. Bas Losekoot betrachtet die Orte, an denen der Einzelne den geringsten Abstand zum Nächsten hat und achtet auf jene Augenblicke, die sich sonst im Alltag verlieren. Mit einer von Filmsets bekann- ten Beleuchtungstechnik schafft er ein hyperreales Ambiente, in dem er den zufälligen Moment festhält. Sehr häufig, sagt er, starren dabei die Passanten einfach nur im 45-Grad-Winkel auf den Boden. Seine Bilder betrachtet er als eine Einladung, die Condition humaine zu studieren und Vergleiche zwischen den Mega-Citys anzustellen. Unterscheiden sich diese Menschen in New York, Sao Paulo, Seoul, Mumbai, Lagos oder Hong Kong überhaupt noch voneinander oder begegnen wir hier immer wieder dem gleichen Grundtypus? „Meine Fotos sind eine Einladung, mit Fremden intim zu werden“, sagt Losekoot. Zeigt er uns in diesen modernen Stadtbildern von Metropolis den Spiegel des entseelten Verlorenseins? In Italo Calvinos Roman „Die unsichtbaren Städte“ bemerkt der kluge Marco Polo im Gespräch mit dem Mongo- lenherrscher Kublai Khan zu einer „Höllenstadt“ als Stadttyp der Zukunft: „Gibt es eine, so ist es die, die schon da ist, die Hölle, in der wir tagtäglich wohnen, die wir durch unser Zusammensein bilden. Zwei Arten gibt es, nicht darunter zu leiden. Die eine fällt vielen recht leicht: die Hölle akzeptieren und so sehr Teil davon werden, dass man sie nicht mehr erkennt. Die andere ist gewagt und erfordert dauernde Vor- sicht und Aufmerksamkeit: suchen und zu erkennen wissen, wer und was inmitten der Hölle nicht Hölle ist, und ihm Bestand und Raum geben.“ Manfred Zollner

Shop magazine here

 

PF Magazine – Interview by Naomi Heidinga

Interview in PF Magazine by Naomi Heidinga
Groepsdieren of miljoenen individuen in de stad?

Read Interview here

Hoe houdt de mens zich staande in de steeds groter groeiende steden? Vinden we als groepsdieren de basis van ons geluk in de grote steden of zijn we er juist eenzamer? Deze paradox heeft Bas Losekoot onderzocht in zijn Urban Millennium Project. Hij bezocht negen megasteden op verschillende continenten om te onderzoeken hoe mensen op straat acteren. De straat vormt het decor, met de stadsmens als acteur. Door zijn manier van belichten springen kleine momenten eruit, momenten die anders aan ons voorbij zouden zijn gegaan.

In 2011 ging het project van Losekoot van start. Vanuit een interesse voor de steeds verder gaande urbanisatie. Geschat wordt dat in 2030 zo’n 60 procent van de wereldbevolking in grote steden woont. Het project is overduidelijk geïnspireerd door de stedelijke theorie, maar is uitgewerkt in sociologie. Waar in het begin meer de nadruk op de architectuur lag, zoomt hij later meer in op het individu in de stad. Zijn beelden laten, op een haast intieme wijze, privé situaties in het publieke domein zien.

Evolutie

“Ik vroeg me af welke invloed de bevolkingsdichtheid heeft op de manier hoe we met elkaar omgaan. Als je kijkt naar de evolutie van de mens, wonen we nog niet zo lang in grote steden. Aan dit leven zijn we nog steeds niet helemaal gewend. Bijna iedereen heeft in een bepaalde mate last van pleinvrees. Dit zie je terug in de manier waarop mensen zich presenteren in de publieke ruimte. Ondanks ons verlangen om bij een groep te horen, sluiten we ons in drukke ruimten vaak voor de ander af. We verschuilen ons achter een masker, met oordopjes, zonnebril en telefoon en een blasé houding. Ook zie je in drukke straten een natuurlijk spel, een soort krachtenmeting: wie gaat aan de kant voor wie. Heel interessant vind ik dat.”

Eenzaamheid

“Na het bezoeken van die negen steden ben ik er nog niet over uit. Helpt het leven in de stad ons bij het aangaan van sociale contacten of worden we juist eenzamer? Onlangs zag ik op AT5 een item over eenzaamheid onder Amsterdammers. Uit een onderzoek van de GGD blijkt 1 op de 8 Amsterdammers zich extreem eenzaam te voelen. Ook al wonen we dichtbij elkaar, toch weten we vaak niet wat zich aan de andere kant van onze 10 centimeter dikke muur afspeelt.”

Lichtspel

Losekoot bezocht vanaf 2011 New York, São Paulo, Seoul, Mumbai, Hong Kong, London, Istanbul, Lagos en Mexico Stad. “De eerste foto’s heb ik in New York in het financial district gemaakt. Daarna ben ik gaan fotografen in steden op bijna alle continenten. De keuze voor de verschillende steden werd op de eerste plaats ingegeven door de bevolkingsdichtheid. Daarnaast gold de mate van mobiliteit, de dynamiek van voetgangers in het centrum van die steden, of ik aan de slag kon met mijn werkwijze. In het financial district in New York heb je veel smalle straten met gebouwen met spiegelende gevels. Dat levert een interessant lichtspel op. Door de spiegeling in de ramen van omringde kantoorgebouwen ontstaat een dubbel-licht situatie. Dit effect heb ik nagebootst in andere foto’s door gebruik te maken van artificieel licht. Het gebruik van flitsers benadrukt de capaciteit waarover fotografie beschikt: een moment te bevriezen. Zo worden momenten en gedragingen zichtbaar die anders niet opvallen in de snelheid van het stadsleven.”

Lagos

In Naarden zijn tijdens het Fotofestival 25 foto’s te zien die Losekoot maakte in Lagos, Nigeria. Deze stad behoort tot de grootste steden ter wereld, maar tegelijkertijd is er weinig over bekend. Het was lang de snelst groeiende stad van het Afrikaanse continent. In 2050 zou het wel eens de derde grootste stad van de wereld kunnen worden. “De bevolking is in Lagos niet heel erg gemengd met andere culturen Dat heeft verschillende oorzaken, bijvoorbeeld corruptie en het feit dat er weinig terecht is gekomen van politieke beloften. Het gevolg daarvan is dat mensen in Lagos veelal met oorspronkelijke leden van hun eigen stam bij elkaar wonen. De sociale codes worden door deze stammen bepaald. Iedereen kent elkaar, heeft een mening. Wanneer er iets gebeurd, dan bemoeit iedereen zich ermee. Dat maakte het voor mij lastig om daar te fotograferen. Dat kun je niet ongemerkt doen. Dus moest ik een andere methode verzinnen.”

Emotie

“Tegelijkertijd was Lagos de meest spectaculaire stad van mijn project om in te werken. Er gebeurt van alles. De stad is heel dynamisch. Emotie is alom aanwezig op straat. De vrouwen dragen tassen op hun hoofd en zijn gekleed in kleurrijke gewaden.” Een schril contrast met Londen. “Dat vond ik de meest afstandelijke stad. Ik heb daar een jaar gewoond tijdens mijn studie Photography and Urban Cultures aan Goldsmiths.”

Dorps

Ondanks zijn fascinatie voor wereldsteden heeft de fotograaf het in Amsterdam prima naar z’n zin. “Ook al is Amsterdam niet te groot en redelijk dorps, toch heeft het internationale allure. En het is klein genoeg om contact te maken met mensen op straat.”